قالب بندی چیست؟
یکی از محور های اصلی اجرای ساختمان قالب بندی است که شامل نوعی از عملیات عمرانی ساختمان میشود. در واقع قالب بندی به سیستم و یا سازه موقتی گفته میشود که برای حفظ و نگه داری بتن و ایجاد شکل های دلخواه بر روی آن مورد استفاده قرار میگیرد. این قالبها نقش مهمی در اجرای سازه های بتنی دارند و به عنوان اجزای اصلی بکار گرفته میشوند. قالب بتنها دارای جنس و کیفیت و ابعاد و اندازه مختلفی هستند و در اجرای بخش های متفاوتی از ساختمان های بتنی و فلزی مانند سقف، ستون، فونداسیون، دیوار های برشی و در سازه ها سنگین مانند پل، سد و برج های مرتفع و… به عنوان یک سیستم قالب بندی بی نقص و مقاوم استفاده میشوند.
چرا قالب بندی انجام میشود
هدف از قالب بندی اجرای سازه بتنی و شکل دهی و حفظ بتن می باشد. که برای این کار از قالب های بتنی مختلف استفاده میشود. در واقع به دلیل شل بودن ساختار بتن برای حفظ آن تا مدت زمان شکل گیری به قالبهای مستحکمی نیاز داریم تا علاوه بر نگهداری و حفظ بتن، شکل مورد نظر خود را با استفاده از قالب بر روی سازه پیاده و طراحی کنیم. این قالبها به عنوان یک سد محکم در مقابل فشار های وارده از سوی بتن به خوبی مقاومت میکنند و منجر به ایجاد یک سازه بتنی در ابعاد و اندازه دلخواه خود میشوند.
برای مقایسه و اطلاع از معایب و مزایای شغل قالب بندی پیشنهاد میکنیم وارد این صفحه از سایت مدرن سازان شوید.
انواع قالب ها برای قالب بندی کدامند؟
به دلیل گستردگی ساخت و ساز های بتنی امروزه قالب های مختلفی برای قالب بندی وجود دارند که از لحاظ جنس و کیفیت متریال استفاده شده در دستههای مختلفیی تقسیم میشوند. وجود متریال های مختلف در قالبها موجب متمایز بودن آنها با یکدیگر و پدید آمدن مزایا و معایبی شده است که در ادامه چند مورد پرکاربرد از آنها را معرفی خواهیم کرد.
قالب بتن فلزی :
قالب فلزی یکی از متداول ترین و پر فروش ترین نوع قالبها برای قالب بندی و اجرای پروژه های بتنی است، که در برابر قالبهای دیگر همچون قالب پلاستیکی از استحکام بسیار بالاتری برخوردار میباشد. این نوع از قالبها دارای ساختار تمام فلزی هستند که به دو روش لبه خم و جوشی (لبه ۵ و ۶ سانت) در ابعاد و اندازه ۱ و ۱۵۰ و ۲ متری با استفاده از ورق ۳ میلی متر با کیفیت st37 تولید میشوند. با استفاده از این قالب ها میتوان به راحتی انواع سازه های سبک و سنگین را قالب بندی و اجرا کرد. چرا که این قالب ها در مواجحه با فشار های ناشی از بتن ریزی شکل اولیه خود را از دست نمی دهند و در شرایطی که حجم بتن ریزی بیشتر باشد با استفاده از تجهیزات گوناگون مهار بندی میشوند و به نوعی سیستم کمکی به پشت قالب ها اضافه میشود.
قالب بتن پلاستیکی :
قالب پلاستیکی یکی دیگر از انواع قالب ها برای قالب بندی سازه های بتنی میباشد که دارای ساختار پلاستیکی و پلیمری از پلیمر ABS، پلی اتیلن است. این نوع از قالبها جزو جدید ترین نوع قالب ها میباشند که دارای وزن سبک تری نسبت به نوع فلزی هستند. شکل ظاهری و نحوه اتصال این قالب ها به یکدیگر همانند قالب فلزی میباشد که در ابعاد و انداره مختلف ۱ الی ۲ متری تولید میشوند. استفاده و بکارگیری این قالبها در اجرای پروژه های مختلف دارای محدودیت بسیار زیادی نمی باشد اما توجه به این نکته که میتواند در سازه های سنگین همانند پل خطر ساز باشد مهم است.
قالب بتن چوبی:
قالب بندی به روش چوبی یکی از قدیمی ترین نوع قالب بندیها است که امروزه با وجود قالب فلزی استفاده از الب چوبی در قالب بندی همچنان رواج دارد. این نوع از قالب ها به دلیل قیمت پایین و سبک بودن در بسیاری از پروژه ها استفاده میشوند که در مقابل دارای مقاومت و طول عمر کمتری هستند. قالب بندی با این نوع از قالب ها به مدت زمان بیشتری نیاز دارد که علاوه بر این نمیتوان از آن در پروژه های سنگین استفاده کرد.
ویژگی های قالب فلزی در قالب بندی
- مقاومت و پایداری بسیار بالا هنگام بتن ریزی
- مقرون بصرفه به دلیل استفاده های متعدد در انواع پروژه ها
- ایجاد سطح صاف و سیقلی بر روی بتن
- بکارگیری مواد اولیه درجه یک و ورق های با کیفیت فلزی
- استفاده در انواع پروژه های سبک و سنگین
- وجود ابعاد و اندازه مختلف برای قالب بندی بخش های مختلف
- ماندگاری و طول عمر فراوان
- مراحل نصب و باز کردن ساده و آسان
- مقاوم در انواع شرایط آب و هوایی
- ایجاد سیستم قالب بندی یکپارچه
تجهیزات جانبی و مورد نیاز قالب بندی
سیستم قالب بندی دارای تجهیزات متنوعی به دلیل اجرای بدون نقص سیستم قالب بندی و بتن ریزی است که متعلقات آن به دسته های مختلفی از اتصال تا مهاربندی قالب تقسیم میشوند در ادامه به چندین مورد مهم از این متعلقات خواهیم پرداخت:
قالب بتن:
قالب بتن در قالب بندی به عنوان اجزای اصلی برای شکل دهی به بتن بکار گرفته میشود که در تمامی قالب بندی ها نقش موثر و همچنین ارتباط مستقیمی با بتن دارد و قالب بندی بدون آن امکان پذیر نیست. در این بین قالب های متفاوتی وجود دارند که برای قالب بندی در اولین مرحله نوع قالب مناسب را برای پروژه های خود انتخاب کرد.
قالب کنج:
قالب کنج یکی دیگر از تجهیزات مورد نیاز برای قالب بندی است که از آن در قالب بندی برای تغییر مسیر قالبها استفاده میشود این کنج ها دارای زاویه داخلی ۹۰ درجه هستند که برای قالب های عمود بر هم بکار گرفته میشوند. قالب کنج در انواع مختلفی از جمله کنج داخلی، بیرونی و نبشی موجود است که میتوانید در اجرای قالب بندی از آنها استفاده کنید.
پین و گوه و کلمپس:
پین و گوه در دو نوع سبک و سنگین به صورت نری و مادگی از ورق های فولادی تولید میشود که از آن برای اتصال قالب ها به یکدیگر استفاده میشود. در واقع هنگام تولید قالب تسمه های کناری آن را در فواصل ۵ سانت برای اتصال پین و گوه پانچ یا سوراخ میکنند که به این صورت با عبور پین مادگی از سوراخ های دو قالب پین نری در داخل آن قرار میگیرد و به نوعی قالب ها را به یکدیگر قفل میکند. کلمپس نیز عملکردی همانند پین و گوه دارد که با این تفاوت از آن برای اتصال قالب های خاص استفاده میشود.
بولت و میان بولت آب بند:
بولت قالب بندی به انواع مختلفی از بولت عصایی، بولت دو سر دنده، بولت بیرونی، بولت تمام رزوه تقسیم میشود که از آنها برای مهار فشار قالب بندی در دیوار و سطوح دو طرفه استفاده می شود. میان بولت آب بند نیز شامل میان بولت پلاستیکی، میان بولت فلزی و میان بولت چدنی است که برای اتصال بولت و آب بند کردن دیوار استفاده میشود.
سولجر:
سولجر یکی از تجهیزات قالب بندی است که عمدتا در مهاربندی قالبها به عنوان یک سیستم کمکی استفاده میشود. سولجر در قالب بندی به صورت عمودی و ایستاده در پشت لوله های افقی که میان بولت به آنها متصل شده است قرار میگیرد و برای مهار فشار وارده به سیستم قالب بندی و پایداری آن زمانی که حجم بتن ریزی بیشتر باشد مورد استفاده قرار میگیرد.
جک سقفی و انواع داربست ها:
برای قالب بندی سقف در ارتفاع وجود سیستم نگدارنده یکی از ضرورت ها میباشد که این نوع از نگهدارنده ها شامل جک سقفی و انواع داربست های مدولار هستند، که جک سقفی در اندازه استاندارد برای سازه های با ارتفاع ۵ متر و داربست ها که شلامل داربست مثلثی، چکشی و لوله داربست هستند در سازه های با ارتفاع بالا و سنگین به عنوان یک سیستم نگهدارنده موقت در زیر سازه مورد استفاده قرار میگیرند.
جک شاقول کننده:
جک شاقول کننده که با نام هایی همچون شمع حمایتی نیز شناخته میشود یکی از تجهیزات مهاربندی سیستم قالب بندی است که دارای انواع مختلفی از جمله: جک تک بازویی تلسکوپی، جک دو بازویی، جک لچکی ثابت و سولجر شمع حمایتی است که از آنها در قالب بندی دیوار های برشی و… برای مهار بندی و جلوگیری از تغییر شکل قالب ها استفاده میشود.
واشر کاس و واشر دو لوله:
واشر کاس و واشر دو لوله برای اتصال لوله های پشت بند قالب بکار گرفته میشوند. این نوع از متعلقات قالب بندی دارای کاربرد یکسانی هستند، که عمده تفاوت آنها در طراحی و شکل ظاهری است به این صورت که نوع واشر کاس به صورت یک ورق صاف میباشد ولی در نوع واشر دو لوله طراحی آن به شکلی است که در ساختار بدنه آن جای لوله در هر دو سمت به صورت تو رفتگی قرار گرفته است.
گیره قالب و مهر خروسکی:
گیر قالب بندی یا گیره لوله به لوله دارای انواع مختلفی به صورت بلند و کوتاه است که از آن برای اتصال لوله مهار بندی به صورت افقی در پشت بند قالب ها استفاده میشود. مهره خروسکی نیز همانند گیره یک نوع اتصال دهنده است که بر روی بولت قرار میگرد و واشر کاس و یا واشر دو لوله را که به لوله های عمودی متصل هستند را به قالب اتصال میدهد.
نکات مهم قالب بندی و خرید تجهیزات
قالب بندی شامل مراحل مختلفی از انتخاب قالب تا نوع درست اجرایی است که باید قبل از اجرا توجه بسیار زیادی به آن کرد.
- در اولین مرحله برای انتخاب قالب و تجهیزات مناسب قالب بندی میبایست، توجه ویژهای به ابعاد و اندازه و نوع سبک و سنگین پروژه کرد.
- ساخت و مونتاژ قالبها باید به گونهای باشد که راحت و آسان بتوان آنها را نصب و اجرا کرد.
- قالبها باید کاملا محکم و فیکس باشند و قبل از انجام فرآنید بتنریزی، از مستحکم بودن آنها باید مطمئن شوید
- در قالببندی فلزی برای جلوگیری از هدر رفتن شیره بتن، لازم است درزبندی مناسبی انجام دهید.
- برای ارتقا کیفیت سطح بتن و جلوگیری از چسبندگی قالبها به بتن باید از روغن استفاده کنید.
- همچنین قالبها باید از استحکام بسیار بالایی برخوردار باشند تا بدون جدا شدن و یا نشت شیره بتن، بتوانند در برابر فشار وارده مقاومت کنند.
- شاقول بودن و رعایت کاور آرماتورها برای ایجاد پوشش مناسب بین قالب و آرماتور برای بتن ریزی نیز از جمله نکات بسیار مهم در قالببندی است
بتن ریزی و جدا کردن قالبها
یکی از آخرین مراحل اجرای سازه بتنی، بتن ریزی آن میباشد. بعد از اتمام تمامی مراحل آرماتور بندی و قالب بندی و مهار کردن آنها نوبت به بتن ریزی میرسد که در صورت انجام مراحل قالب بندی با دقت زیاد و رعایت دستورالعمل ها فرآیند بتن ریزی آن بدون مشکل انجام خواهد شد.
آخرین مرحله از اجرای بخش بتن ریزی شده و تکمیل آن جدا سازی سازه موقت(قالبها) از بتن می باشد در این مرحله قالب باید وقتی برداشته شود که بتن قادر به تحمل تنشها و تغیر شکلهای وارده باشد. چنانچه زمان قالببرداري در طرح، تعيين و تصريح نشده باشد، قالبها و پايهها نبايد قبل از سپري شدن مدت زمان مشخص شده در جدول زیر برداشته شوند.
دماي مجاور سطح بتن (درجه سلسيوس) | شرح نوع قالببندي | ||||
۰ | ۸ | ۱۶ | ۲۴ و بالاتر | ||
۳۰ | ۱۸ | ۱۲ | ۹ | قالبهاي قائم (ساعت) | |
۱۰ | ۶ | ۴ | ۳ | قالب زيرين (شبانه روز) | دالها |
۲۵ | ۱۵ | ۱۰ | ۷ | پايههاي اطمينان (شبانه روز) | |
۲۵ | ۱۵ | ۱۰ | ۷ | قالب زيرين (شبانه روز) | تيرها |
۳۶ | ۲۱ | ۱۴ | ۱۰ | پايههاي اطمينان (شبانه روز) |
قیمت قالب بندی و اجرای سازه
قیمت قالب بندی وابسته ب متراژ قالب بندی شده و تجهیزات مورد استفاده میتواند در پروژه های مختلف، متنوع باشد. در واقع نقشه و پیچیدگی قالب بندی نقش موثری در قیمت قالب بندی دارد که نحوه محاسبه آن به صورت متراژ قالب بندی شده است نوع سازه و ارتفاع آن و محل قالب بندی میتواند منجر به تغییر قیمت قالب بندی بشود. برای دریافت اطلاعات تکمیل تر در مورد قالب بندی وخرید تجهیزات مورد نیاز با ما تماس بگیرید.
سایت خوب با مقالاتی بسیار بی نظیری دارین